zaterdag 10 augustus 2013

Hooggevoelig of een disorder?? (ADHD, ADD, etc)

Opnieuw een blog vanaf deze kant. In verband met vakantie heeft het even geduurd! Tijdens mijn vakantie heb ik leuke en interessante boeken gelezen en ook weer van geleerd. Belangrijkste is: ik ben heerlijk tot rust en tot mijn zelf gekomen en er zijn voor mij op privé- en werkgebied weer een behoorlijk aantal kwartjes op zijn spreekwoordelijke plaats gevallen! Eigenlijk is de zoektocht en zijn mijn ervaringen een verlengde van het werk wat ik doe... onderzoeken om alle puzzelstukjes op zijn plek te krijgen. Ik begrijp bijvoorbeeld nu ook waarom ik zo graag projectmatig werk. Kwestie van graag dingen willen opstarten, opbouwen, overdragen en op naar een volgend project! Ook begrijp ik bijvoorbeeld waarom ik vroeger last had van ireele angsten.. nee, niet tijdens het werk, maar juist privé als ik tot rust dreigde te komen! Belangrijker: ik heb er geen last meer van, heb rust en weet zaken te kanaliseren.

Nou ben ik geen psycholoog of arts, maar ik heb in de afgelopen jaren veel gezien en geleerd zowel privé als met mijn werk en vrijwilligerswerk. Ik denk dat ik mezelf een autodidact mag noemen. In hoofdzaak heb ik veel over mezelf geleerd, heb veel van anderen geleerd en daardoor ben ik ook naar "buiten" gaan kijken..naar andere personen. De reden van het schrijven van mijn blogs is dan ook om andere mensen te helpen en om duidelijkheid, handvatten en mogelijk een eye-opener te geven! Maar vooral omdat ik het gewoon leuk vind! (-:

Ik heb behoorlijk wat boeken gelezen over (sociale en bedrijfs) psychologie, communicatie, non-verbale communicatie, groepsdynamisch gedrag, opvoeding, etc.... gewoon omdat ik het leuk/ interessant vind! Maar een aantal zaken begreep ik van mezelf (nog) niet. Waarom reageerde ik vaak anders als veel andere mensen om mij heen, waarom voelde ik dingen vaak zo goed aan, waarom kon ik zo onrustig worden in bepaalde situaties, waarom was ik beelddenker, waarom had ik zo'n last van energieschommelingen, waarom had ik voor bepaalde zaken angsten,  waarom krijg ik mensen die volledig uit hun plaat gaan redelijk snel tot rust, waarom, waarom...

Ja.... ik ben sinds 10 jaar officieel bekend met een chronische alvleesklierontsteking waar ik, achteraf gezien, al vele jaren daarvoor last van had. Hier werden veel van mijn "klachten" aan opgehangen vanuit de medische wereld. En ja...als ik vroeger, als kind, getest was op ADHD had ik absoluut die stempel meegekregen. Maar we noemden dat toen een energiek en snel afgeleide jongere. (-:  Later hoorde ik pas van HSP (hooggevoeligheid) en, nadat ik er informatie over had gelezen en met mensen over had gesproken, begreep ik waarom ik zo was zoals ik was, voelde hoe ik voelde, reageerde zoals ik reageerde en wat ik er mee kon! Het omdraaien van last naar gave. Kortom, een feest van herkenning! Hierna zijn voor mij alle kwartjes op zijn plek gevallen en heb ik kunnen leren om gedachten en gevoelens voor een groot deel te kanaliseren door eigenlijk maar een aantal redelijk simpele aanpassingen in mijn leef-, denk en voedingspatroon!

Tijdens mijn werk spreek ik met regelmaat jongeren die strafbare feiten hebben gepleegd. Een behoorlijk groot deel van deze jongeren hebben ADHD, PDnos, ADD of een andere aandoening en krijgen hier veelal ook medicijnen voor. Omdat ik vaak doorvraag bij deze jongeren, maar ook bij ouders, merkte ik al snel dat  bijvoorbeeld voeding absoluut een grote rol speelde. Veel van deze jongeren leven en eten ongeregeld, gebruiken veel zoetigheid, drinken energydrinks, drinken veel suikerhoudende dranken of juist light producten. In mijn eerdere blogs heb ik reeds de gevaren en uitwerkingen van bijvoorbeeld aspartaam genoemd. Daarnaast blowen een aantal van deze jongeren ook. Tja... bij blowen krijgt men vaak een "vreetkick" en heeft men grote behoefte aan suiker en chocola. Ofwel..suikerinname in het kwadraat.

Veel van deze jongeren zijn reeds, korte of langere tijd, bekend bij jeugdhulpverlening, psycholoog, huisarts, internist, psychiater... en krijgen veelal een disorder (ADHD, PDnos, ADD, etc) als diagnose en krijgen medicijnen voorgeschreven voor hun aandoening. Dat zijn vaak overigens niet de minste medicijnen maar zeer zware medicijnen waar een levendige handel in is ontstaan als zijnde drugs! Ik ben zelf van mening dat er te snel een stempel wordt meegegeven en dat er te makkelijk medicijnen voorgeschreven worden voor veel soorten ziektes.. lichamelijk of psychisch. Vaak is het verstrekken van deze medicijnen symptoombestrijding en word de oorzakelijke factor niet weggehaald! Maar goed dat is een ander punt waar ik het in latere blogs nog over zal schrijven! Wat mij is opgevallen dat ik met regelmaat jongeren spreek die aangeven dat zij binnen de reguliere hulpverlening niet begrepen worden en er dus ook weinig aan hebben. Zij begrijpen er vaak geen hout van dat ik hen vaak wel begrijp..en vinden dat soms zelfs eng!

Is er wel wat mis is met deze jongere met een gediagnosticeerde disorder. Ja ik denk het wel... hij of zij heeft kennelijk "afwijkend" gedrag, leerproblemen, andere gedachtegangen, zijn overprikkeld, etc! Maar is het inderdaad wel een disorder? Of kan het wat anders zijn wat op een andere wijze verbeterd of verholpen kan worden? Ik wil zeker niet zeggen: disorders zijn onzin en niet bestaan! Ik ben er ondertussen wel van overtuigd dat een fors aantal van deze jongeren hooggevoelig zijn! Ik schat dan ook in dat een behoorlijk aantal jongeren op andere wijze geholpen kunnen worden! Tevens denk ik dat ook veel volwassenen veel zullen herkennen van zichzelf of van mensen om zich heen! Mede hiervoor schrijf ik deze blogs! (-:

Even terugkomend op wat de kenmerken van HSP zijn:
- Nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar;
- Zijn erg gevoelig voor prikkels van buitenaf. Vaak voelen HSP’s zich hierdoor niet op hun gemak;
- Hebben meer moeite en meer tijd nodig om indrukken te verwerken;
- Hebben een diep en rijk innerlijk leven; dromen, fantaseren en overwegen veel;
- Zijn vaak beelddenkers;
- Voelen stemmingen en sferen goed aan;
- Worden meer dan gemiddeld geroerd door natuur, kunst en muziek;
- Eigen emoties en emoties van anderen worden intenser ervaren;
- Hebben moeite met planning en het verkrijgen van structuur;
- Kunnen verlegen overkomen maar zijn dat veelal niet;
- Zijn vaak plichtsgetrouw en perfectionistisch;
- Zijn vaak zeer creatief;
- Zijn veelal oplossingsgericht;
- Functioneren minder goed als ze geobserveerd of geëvalueerd worden;
- Zijn vaak zorgzaam en anticiperend op behoeften van anderen;
- Moeite om grenzen aan te geven;
- Hebben vaak moeite met autoriteit;
- Willen graag de touwtjes in handen hebben en houden (controle)
- Hebben vaak tijd voor hunzelf nodig. Trekken zich bijvoorbeeld terug op hun kamer.
- Hebben relatief meer en sneller last van stress, spanning en fysieke klachten zoals hoofdpijn,
  allergieën, maag/darmklachten, chronische vermoeidheid etc.;
- Lopen groter risico op stemmingswisselingen, depressiviteit, angsten en verslavingen;
- Hebben vaker last van dyslectie of dyscalculie;
- Hebben vaker last van schommelende suikers en/of hypoglycemie;
- Kunnen vaak moeilijk aarden.

Heel simpel uitgelegd: In principe kan iedereen horen, zien, ruiken, voelen, en proeven. Hooggevoelige mensen hebben dit ook, alleen zijn deze zintuigen extra of zelfs extreem gevoelig… gecombineerd met dat intuïtie en aanvoelen (onderbuikgevoel) vele malen sterker is. Ik leg het altijd uit als: "normale" mensen hebben zenuwbaan voorzien van een tweeaderige kabels...een hooggevoelig persoon heeft een zenuwbaan voorzien van een twintigaderige kabel.. ofwel: deze zenuwen ontvangen 10 keer zoveel prikkels! Dat is dan ook centrale punt waar het over gaat! overprikkeling! (goh...hebben mensen met ADHD daar ook geen last van?) Het werken met onderbewustzijn kan in het bijzonder bij hooggevoelige mensen behoorlijk verder ontwikkeld worden. Er zitten zowel voor als nadelen aan hooggevoeligheid. De volgende tekst heb ik letterlijk van de website www.hooggevoelig.nl gehaald, omdat ik dat zelf niet beter had kunnen verwoorden! (-:

Hooggevoeligheid kan sterk van invloed zijn op werk, het persoonlijk leven en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar de nadruk ligt op verstand en ratio, niet erg wordt gewaardeerd. Veel hooggevoelige mensen ervaren in eerste instantie dan ook last van hun eigenschap, en vragen zich af wat er mis is met hen. Zij hebben de neiging zichzelf te willen veranderen, en hun eigenschap te onderdrukken of negeren.  Door het bewustzijn en accepteren van de eigen hooggevoeligheid kan deze echter van een valkuil en een last, tot een kwaliteit en een gave worden. Hiertoe is het onder andere belangrijk om goed te leren aarden, grenzen te stellen, de innerlijke kracht te versterken en een juiste balans te vinden tussen activiteit en rust.

Voor veel mensen die er geen ervaring mee hebben is het on(be)grijpbaar, hocuspocus, vinden het eng, doen er lacherig over, zien het als iets zweverigs, etc. Eerlijkheidshalve: zo zag ik ik het vroeger ook.. alleen heb ik daar in de afgelopen jaren veel over mogen leren en heb mijn denkwijze daarin behoorlijk veranderd! Ik merk ook wel dat een aantal mensen hierin zweverig zijn of worden echter is dat ook een groot deel hoe je er zelf in staat en er mee omgaat! Voor mij is het gewoon wat het is. Gelukkig heb ik een vrouw die daar ook voor waakt indien dat toch zou mogen gebeuren! (-;

Veel ouders hebben geen ervaring en weet op het gebied van HSP. Vaak zie je dus jongeren die niet begrepen worden door ouders waardoor ze zich nog meer afzetten tegen hun ouders. Het vervolg is vaak dat ouders met hun kind naar een huisarts gaan en in de jeugdhulpverlening terecht komen en dus ook vaak medicijnen voorgeschreven krijgen.  Zeker in de pubertijd kan dat gedrag dus buitenproportionele vormen aannemen. Dit gedrag speelt zich vaak niet alleen thuis af maar ook op school of op straat. Zulke jongeren zijn dus al gevoelig voor prikkels maar ook extra gevoelig voor voeding. Wordt een "normaal" kind al druk van suiker dan zal dit bij een HSP jongere dit in het kwadraat gelden. Ook de communicatie naar een HSP puber is van groot belang. Positieve benadering is zeer belangrijk! Immers: ook in het gevoel van iets goed of verkeerd hebben gedaan komt bij hen 20 keer zo hard aan en zal een negatieve benadering langer en "harder" blijven hangen als wanneer ze een compliment hebben gekregen voor iets wat ze goed gedaan hebben! Het is natuurlijk niet zo dat deze jongeren niet aangesproken kunnen of mogen worden. Sterker nog: deze jongeren snakken nog sterker naar duidelijkheid en grenzen!!  Ook is er vaak nog een bijkomende uitdaging bij jongeren van niet Nederlandse origine. Pubers zijn al druk bezig met: Wie ben ik? Waar sta ik? Wat kan ik? Pubers van niet Nederlandse origine (al dan niet geadopteerd, al dan niet halfbloed) hebben vaak nog bewust of onbewust de uitdaging erbij van: WAT ben ik? Ben ik Nederlander of ben ik Turk/Marokkaan/Antilliaan/etc?? In mijn land van herkomst word ik aangezien en aangesproken als Nederlander terwijl ik in Nederland als Turk/Marokkaan/Antilliaan/etc. wordt aangesproken en aangezien. Dat kan dus een extra punt van verwarring zijn!  Zelf ben ik bij benadering van mensen heel simpel: Ik benader een ieder als mens..ongeacht afkomst/sexe/geloof/geaardheid/etc. Als je als mens OK bent, dan ben je voor mij ook OK! Gedraag je je als een eikel, dan is voor mij het karakter bepalend wat ik van iemand vind..niet de achtergrond of afkomst! Ook hierover zal ik later in een ander blog verdere info en uitleg geven.

Een aantal zaken die kunnen bijdragen aan het omgaan met HSP:
- Beperk of vermijd suikers;
- beperk of vermijd bepaalde kleurstoffen en bepaalde smaakversterkers;
- Vermijd bepaalde zoetstoffen als Aspartaam (Stevia lijkt een redelijk goede vervanger);
- Vermijd energydrinks;
- Vermijd cafeïne en theïne;
- Beperk alcohol;
- Beperk of vermijd blowen (is veelal vlucht voor gevoel en prikkels die na uitwerking nog veel
  harder terugkomen. Daarnaast is het een slechte combinatie in verband met de zogenaamde
  "vreetkicks");
- Zorg voor rust en regelmaat (ja! Dat wat eigenlijk hopeloos ouderwets is..is dat wel zo?);
- Beweeg voldoende (ivm energiebalans)
- Neem dagelijks even (half uur tot drie kwartier) rust en tijd voor jezelf en leer ontspannen      
  (bijvoorbeeld meditatie). Hierdoor krijg je weer energie voor de volgende dag om prikkels te
   ontvangen;
- Doe aan agendabeheer (geeft rust in je hoofd);
- Ga eens vaker met blote voeten in de tuin in gras en aarde..i.v.m. "aarden"!
- werken met klei, tuinieren, met bonsaibomen werken, werken met hout extra veel rust aan je.

Is het dan zo dat je helemaal niets meer mag of kan eten, drinken en doen? Natuurlijk niet! Een ieder zal voor zichzelf een weg moeten vinden waar hij of zij zich lekker bij voelt! Vaak geeft het alleen al te weten dat je niet gek bent en het begrijpen hoe lichaam en geest een beetje werken zoveel rust, dat je makkelijker hier mee om gaat!

Naast HSP (High Sensitive Person) heb je ook HSS (High Sensation Seekers).  Dat zijn HSP'ers met, eenvoudig gezegd, drang naar sensatie. Vaak adrenalinejunkies! (-:  Dat vergt weer een andere uitleg en aanpak waarop ik in een ander blog nog zal terugkomen!

Als ik het zo lees allemaal heb ik nog heel wat zaken waar ik blogs over kan en wil gaan schrijven! Ik hoop uiteraard dat je ook aan deze blog wat zal hebben. Mocht je over deze, of andere blogs van mij, vragen hebben kan je uiteraard contact me opnemen!

Grtz,
Rob Buizer